Fototeka

Number of photos: 1000

Jan Rybkowski

reżyser, aktor, kierownik artystyczny, gość na planie, szef zespołu, realizator

Biography:

Reżyser, scenarzysta, scenograf. Urodził się 4 kwietnia 1912 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim. Ukończył Wydział Architektury Wnętrz w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu w 1930 roku, a następnie w 1939 roku scenografię na Wydziale Sztuki Reżyserskiej PIST w Warszawie oraz w 1949 roku Wydział Reżyserski PWSF w Łodzi. Zaczynał przed wojną jako scenograf i projektant kostiumów teatralnych, następnie wykorzystał te umiejętności w kinie. Był asystentem Józefa Lejtesa przy filmie Hania (1939; nieukończony). Po wojnie łączył działalność w teatrze z pracą w filmie. W 1947 roku asystował Wandzie Jakubowskiej przy realizacji Ostatniego etapu. Zadebiutował dwa lata później Domem na pustkowiu(1949), kameralnym dramatem psychologicznym na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza. Następnie wyreżyserował Warszawską premierę (1950), o pierwszym wystawieniu Halki Stanisława Moniuszki, zaś w 1955 roku Godziny nadziei, neorealistyczną opowieść o ostatnich dniach wojny w niewielkim miasteczku.

Realizował filmy różnorodne gatunkowo. W tonie satyry utrzymany był Nikodem Dyzma (1956) – temat kontynuowany przez niego w 1980 roku w serialu Kariera Nikodema Dyzmy, z udziałem Romana Wilhelmiego. Dużym powodzeniem cieszyła się seria komedii o panu Anatolu z późnych lat 50. (Kapelusz pana Anatola, Pan Anatol szuka miliona, Inspekcja pana Anatola), ze świetną kreacją Tadeusza Fijewskiego w roli tytułowej. W 1961 roku wyreżyserował film Dziś w nocy umrze miasto, poświęcony bombardowaniu Drezna. Tematykę wojenną podjął także we Wniebowstąpieniu (1968) na podstawie opowiadania Adolfa Rudnickiego. Sprawdzał się także w filmach społeczno-psychologicznych (Pierwsze dni, Ostatni strzał).

Chętnie adaptował klasykę polskiej literatury. Zrealizował serial (1972), a następnie film fabularny Chłopi – ekranizację powieści Władysława Reymonta, serialRodzina Połanieckich (1978) oraz film kinowy Marynia(1983) według powieści Henryka Sienkiewicza, orazDulskich (1975) – filmową wersję Moralności pani Dulskiej , i Granicę (1977) według prozy Zofii Nałkowskiej.

Jednocześnie nie tracił kontaktu z teatrem. Scenografią teatralną zajmował się jeszcze na początku lat 50., m.in. w warszawskim teatrze Syrena. Był kierownikiem Zespołu Filmowego „Rytm” (1955-68). Wykładał w PWSFTViT w Łodzi, gdzie w latach 1974-1977 pełnił również funkcję dziekana Wydziału Reżyserii.

W 1954 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wielokrotnie otrzymywał Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za działalność artystyczną.

Zmarł 29 grudnia 1987 roku w Konstancinie koło Warszawy.