Jeden z najbardziej znanych i honorowanych w świecie polskich reżyserów filmowych, współtwórca Polskiej Szkoły Filmowej; także wybitny reżyser teatralny, scenarzysta i scenograf. Urodził się w Suwałkach w 1926 roku. Lata wojny spędził w Radomiu, gdzie uczęszczał na tajne komplety i krótko uczył się w prywatnej szkole malarskiej, pracując jednocześnie na kolei. Po wojnie studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi.Kanał (1957) był jego drugim – po Pokoleniu (1954) – filmem kinowym. Po nim nakręcił głośny Popiół i diament(1958), który ugruntował jego czołową pozycję w kinie polskim i europejskim.
W 1959 roku Wajda nakręcił swój pierwszy kolorowy film – Lotna, a w kolejnych latach filmyNiewinni czarodzieje (opowiadający o młodych ludziach pokolenia jazzu, zbuntowanych a równocześnie samotnych w otaczającym ich świecie), Samson (przedstawiał historię Żyda zbiegłego z getta) i dwa filmy zagraniczne: jugosłowiańską Powiatową lady Makbet oraz Miłość dwudziestolatków we francusko-niemieckiej koprodukcji (1962).
Do najgłośniejszych spośród blisko czterdziestu zrealizowanych filmów fabularnych Wajdy należą ekranizacje polskiej klasyki literackiej – m.in. PopiołówStefana Żeromskiego (1965), Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1973), Ziemi obiecanej Władysława Reymonta (nominacja do Oscara, 1974), Smugi cieniaJosepha Conrada (1976) i Panien z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza (1999). Wielką popularność zyskały też polityczne filmy rozrachunkowe – Człowiek z marmuru (1978) i Człowiek z żelaza (nagrodzony Złotą Palmą na MFF w Cannes, 1981), a także Danton (1982) i Korczak (1990). Za Katyń(2007) był nominowany do Oscara.
Twórczość artystyczna Andrzeja Wajdy ma charakter kina autorskiego o dużej różnorodności. Czerpie z malarstwa, literatury polskiej oraz polskiej tradycji narodowej. Niektóre pomysły filmowe Wajdy były w okresie Polski Ludowej przedmiotem licznych ingerencji cenzury; wywoływały burzliwe dyskusje i spory. W roku 2000 Andrzejowi Wajdzie przyznano honorowego Oscara, a w 2006 berlińskiego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości.
W latach 1979-1983 Wajda był prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich (obecnie jest prezesem honorowym). Jest także członkiem Amerykańskiej i Europejskiej Akademii Filmowej. W latach 1989-1991 był senatorem RP. Jest inicjatorem powstania i fundatorem (za otrzymaną w 1987 roku nagrodę Kyoto) Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie oraz założycielem działającej od 2002 roku w Warszawie Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy.
Zmarł 9 października 2016 w Warszawie.
Seweryn Kuśmierczyk, Stanisław Zawiśliński
źródło: www.akademiapolskiegofilmu.pl
- Do filmu (1)
- Dokumentacyjne (4)
- Premiera (36)
- Werk (667)
- Barwny (42)
- Czarno-biały (666)
Powiązane tematy:
- 1969 - Polskich Galina (3) jako reżyser
- 1969 - Bielawski Aleksander (1) jako reżyser
- 1951 - Młodość Chopina (1) jako współpraca reżyserska
- 1953 - Piątka z ulicy Barskiej (5) jako współpraca reżyserska
- 1954 - Pokolenie (42) jako reżyser
- 1956 - Kanał (26) jako reżyser
- 1958 - Popiół i diament (3) jako reżyser
- 1959 - Lotna (22) jako reżyser
- 1960 - Niewinni czarodzieje (45) jako reżyser
- 1961 - Tarpany (3) jako gość
- 1961 - Samson (55) jako reżyser
- 1961 - Zaduszki (2) jako gość
- 1962 - Miłość dwudziestolatków - Warszawa (41) jako reżyser
- 1962 - Jutro premiera (3) jako gość
- 1963 - Ich dzień powszedni (3) jako gość
- 1965 - Popioły (97) jako reżyser
- 1968 - Wszystko na sprzedaż (65) jako reżyser
- 1968 - Przekładaniec (4) jako reżyser
- 1969 - Polowanie na muchy (61) jako reżyser
- 1970 - Krajobraz po bitwie (101) jako reżyser
- 1970 - Brzezina (15) jako reżyser
- 1972 - Wesele [1972] (27) jako reżyser
- 1974 - Ziemia obiecana [1974] (15) jako reżyser
- 1976 - Smuga cienia (16) jako reżyser
- 1976 - Zdjęcia próbne (1) jako aktor
- 1979 - Dyrygent (5) jako reżyser
- 1982 - Danton (19) jako reżyser
- 1985 - Kronika wypadków miłosnych (6) jako reżyser
- 1990 - Korczak (3) jako reżyser
- 1992 - Pierścionek z orłem w koronie (15) jako reżyser
- 1995 - Wielki tydzień (1) jako reżyser
- 1999 - Pan Tadeusz [1999] (2) jako reżyser
Zdjęcia:





