Fototeka

Liczba zdjęć: 296

Andrzej Żuławski

reżyser, aktor, współpraca reżyserska, reżyser II

Biogram:

Reżyser filmowy, scenarzysta, aktor, prozaik, poeta. Urodził się 22 listopada 1940 roku we Lwowie. Po ukończeniu średniej szkoły we Francji studiował filozofię na Sorbonie. Absolwent Wydziału Reżyserii IDHEC w Paryżu (1965). Po powrocie do kraju współpracował z Andrzejem Wajdą przy realizacji Samsona (1961). Pełnił funkcję drugiego reżysera w kolejnych realizacjach Wajdy: noweli Warszawa, wchodzącej w skład Miłości dwudziestolatków (L’amour à vingt ans; 1962) oraz w Popiołach (1965). Był także asystentem Anatola Litvaka przy realizacji Nocy generałów(The Night of the Generals; 1966). W latach sześćdziesiątych zajmował się krytyką filmową na łamach tygodnika „Film”, publikował również utwory poetyckie, m.in. we „Współczesności”. Od początku lat dziewięćdziesiątych uprawia także twóczość prozatorską.

Jako reżyser zadebiutował w 1967 roku dwoma krótkimi filmami telewizyjnymi: Pieśnią triumfującej miłości, ekranizacją opowiadania Iwana Turgieniewa, orazPavoncello, w którym sięgnął po prozę Stefana Żeromskiego (oba tytuły wyróżnione w Los Angeles). Cztery lata później nakręcił Trzecią część nocy (laury w Koszalinie i Adelaide, Nagroda im. Andrzeja Munka), jeden z najciekawszych i najbardziej kontrowersyjnych debiutów w dziejach polskiego kina, przejmującą opowieść okupacyjną, pozbawioną narodowej mitologii i politycznych podtekstów, opartą na scenariuszu napisanym wspólnie z ojcem Mirosławem Żuławskim, znanym pisarzem, publicystą i dyplomatą.

Kolejny film – Diabeł (1972), niezwykła wizja świata chylącego się ku upadkowi, rozgrywająca się w 1793 roku, gdy na mocy traktatów rozbiorowych do Wielkopolski wkraczają wojska pruskie, trafiła na półki (premiera dopiero w 1988 roku), a realizacjaNa srebrnym globie, utrzymanej w modernistycznej manierze ekranizacji pochodzącej z początku wieku Trylogii księżycowej Jerzego Żuławskiego, pierwszej rodzimej superprodukcji science fiction, tuż przed zakończeniem zdjęć została przez władze przerwana. Dziewięć lat później z ocalałych materiałów reżyser zmontował „kaleki" film, który jest dobitnym dowodem na to, że gdyby został ukończony w 1978 roku, byłby prekursorski w stosunku do podobnych obrazów amerykańskich.

Zdegustowany taką sytuacją reżyser wyjechał z kraju, by kontynuować karierę na rynku międzynarodowym, głównie francuskim. Szybko zdobył sobie trwałe, rozpoznawalne miejsce na mapie światowego kina, czego dowodem są m.in. Najważniejsze to kochać (1975), Opętanie (1981; nagrody w Cannes i Trieście), Błękitna nuta (1990),Wierność (2000; nagroda w Rzymie). W 1996 roku nakręcił w Polsce – na podstawie scenariusza Manueli Gretkowskiej – Szamankę, mocną opowieść o fascynacji erotycznej.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2001), Orderem Legii Honorowej (2002), laureat nagrody za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage w Łodzi (2008) oraz wielu innych prestiżowych nagród.

Zmarł w 2016 roku.